Czasowniki w języku angielskim

Czasownik to część mowy, która opisuje stan lub czynność i odpowiada na pytanie “co robi? co się z nim dzieje?”. Czasowniki w języku angielskim spełniają takie same funkcje jak w języku polskim. Przyjmują kilka różnych form, zależnych od czasu i osoby. Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące tej części mowy w języku angielskim.

Podstawowa forma czasownika - bezokolicznik

Zagadnienie podstawowej formy czasownika jest w języku angielskim nieco bardziej złożone niż w języku polskim. W naszej mowie ojczystej każdy bezokolicznik ma końcówkę -ć - robić, pisać, mówić itd. Tymczasem w języku angielskim rozróżniamy dwie formy bezokolicznika:

• full infinitive - poprzedzony słówkiem to, które można uznać za odpowiednik polskiej końcówki -ć, np. to go, to sing, to dance
• bare infinitive - bezokolicznik bez to - np. go, sing, dance. Ta forma używana jest po niektórych czasownikach: bid, let, make, see, hear, need, dare, po czasownikach modalnych: will, would, shall, should, may, might, can, could, must, oraz po następujących wyrażeniach: had better, would rather, sooner than oraz rather than.

Oto kilka przykładów:

Let me explain that to you.

Jim often makes me laugh.

You must listen to me.

We had better go now.

I would rather die than marry him.

Musimy tutaj wspomnieć o jeszcze jednej formie bezokolicznika, która występuje w języku angielskim. Mowa o bezokoliczniku perfektowym - perfect infinitive. 

Ma on następującą formę: to have + 3 forma czasownika, np. to have gone, to have bought, itd.

Stosujemy go po czasownikach takich jak: claim, expect, hate, hope, like, love, prefer, pretend. Perfect infinitive odnosi się do czynności, które wydarzyły się w przeszłości lub zostaną zakończone w przyszłości. Przykłady:

Mary claims to have lost my phone number. - Mary twierdzi, że zgubiła mój numer telefonu.

We hope to have finished the project before winter. - Mamy nadzieję, że skończymy ten projekt przed zimą.

Czasowniki pomocnicze

Czasowniki pomocnicze (auxiliary verbs), zwane też operatorami, niosą informację na temat osoby i czasu. Za ich pomocą tworzymy pytania i przeczenia. W języku angielskim funkcję operatorów pełnią następujące czasowniki:

• do - operator w dwóch czasach gramatycznych: Present Simple oraz Past Simple. W tym pierwszym przybiera dwie formy - do oraz does (dla trzeciej osoby liczby pojedynczej). W przeczeniach dodajemy do niego słówko not, tworząc odpowiednio don’t oraz doesn’t. 

W czasie przeszłym (Past Simple) operator także ma formę przeszłą - did (w przeczeniach didn’t), identyczną dla wszystkich osób gramatycznych.

• be - jest operatorem w czasie Present Continuous, gdzie w zależności od podmiotu przyjmuje jedną z następujących form: am, is, are oraz w czasie Past Continuous, z formami was i were. 
• have - pełni funkcję operatora w aż czterech czasach gramatycznych: Present Perfect Simple i Present Perfect Continuous, w których przyjmuje formę have i has (dla trzeciej liczby osoby pojedynczej), w przeczeniach - haven’t i hasn’t. W czasach Past Perfect i Past Perfect Continuous mamy do czynienia z formą przeszłą - had (w przeczeniach hadn’t) dla wszystkich osób.
• will - w identycznej formie pełni funkcję operatora we wszystkich czasach przyszłych (Future Simple, Future Continuous, Future Perfect i Future Perfect Continuous). W przeczeniach, po dodaniu not, powstaje nieregularna forma skrócona - won’t. 

Czasowniki regularne i nieregularne w języku angielskim

Na pewno słyszałeś o czasownikach regularnych i nieregularnych w języku angielskim. Te pierwsze tworzą formę czasu przeszłego (Past Simple) oraz imiesłów czasu przeszłego (past participle, forma niezbędna do tworzenia czasów typu perfect simple oraz strony biernej) w regularny sposób, poprzez dodanie do bezokolicznika końcówki) -ed. Oto kilka przykładów:

work - worked, paint - painted, knock - knocked

Istnieje kilka zasad pisowni, które koniecznie trzeba znać:

• czasowniki kończące się na -e - dodajemy tylko -d, np. dance - danced
• czasowniki kończące się na -y po spółgłosce - ostatnią literkę zmieniamy na -i przed dodaniem końcówki -ed, np. cry - cried.  Uwaga! zwróć uwagę, że jeśli -y poprzedza samogłoska, zasada ta nie obowiązuje, np. play - played

• krótkie, najczęściej jednosylabowe czasowniki, których trzy ostatnie litery to spółgłoska - samogłoska - spółgłoska podwajają ostatnią literę, np. drop - dropped

W przypadku czasowników nieregularnych trudno doszukać się reguł tworzenia II i III formy, które ułatwiłyby naukę. Skąd zatem wiedzieć, czy nowy czasownik, który właśnie poznałeś, jest regularny czy nie? Dobre słowniki podają taką informację oraz II i III formę wraz ze znaczeniem. Możesz również sięgnąć do tabelki z czasownikami nieregularnymi i sprawdzić, czy słowo to zostało tam umieszczone. Jeśli nie, oznacza to, że jest czasownikiem regularnym. 

Czasowniki modalne

Czasowniki modalne są lubiane przez osoby uczące się języka angielskiego, ponieważ nigdy nie przyjmują żadnych końcówek. Nie odmieniają się przez osoby i występują jedynie w czasie Present Simple (za wyjątkiem can, may, will, i shall, które mają formy czasu przeszłego), a każdy czasownik, który się po nich pojawia, musi mieć formę bezokolicznika. Oto lista czasowników modalnych w języku angielskim:

• can - “móc, potrafić”, używane jest do wyrażenia umiejętności, fizycznej możliwości i pozwolenia, np. 

I can speak German. - Potrafię mówić po niemiecku.

There is a lot of snow in the mountains. You can’t drive your car there. - W górach leży mnóstwo śniegu. Jasna samochodem nie jest tam możliwa.

Can I go now? - Czy mogę już iść? 

• could - to forma przeszła czasownika can, ale nie tylko. Za pomocą could wyrażamy również przypuszczenie, prawdopodobieństwo - “mógłbym” oraz uprzejmą prośbę, np.

Jim could swim when he was five. - Jim potrafił pływać, kiedy miał pięć lat.

I think I could help you. - Sądzę, że mogłabym Ci pomóc. 

Could you open the window, please? - Czy mógłbyś otworzyć okno?

• may - znaczy “móc” i jest używane do wyrażania prawdopodobieństwa oraz pozwolenia, np.

They may be at home, let’s check.- Oni mogą być w domu, sprawdźmy.

May I take a break now? - Czy mogę teraz zrobić sobie przerwę? 

• might - również wyraża prawdopodobieństwo, jednak niższe niż czasownik may oraz bardzo uprzejmą, formalną prośbę, np.

Your parents might help you. - Twoi rodzice mogliby Ci pomóc (uważam, że to mało prawdopodobne).

Might you answer my question, Sir? - Czy mógłby Pan odpowiedzieć na moje pytanie? 

• shall - służy do wyrażania powinności lub propozycji. Najczęściej usłyszysz go w wyrażeniach Shall I…? oraz Shall we…?, np.

Shall I cook dinner today? - Czy mam ugotować dzisiaj obiad?

Shall we go to the cinema at the weekend? - Chodźmy w weekend do kina.

• should - wyraża powinność, często stosujemy go, dając komuś rady lub wyrażając opinię na temat tego, co powinno być zrobione, np.

You should eat less meat. - Powinieneś jeść mniej mięsa.

• would - tego bardzo poręcznego słówka nie da się przetłumaczyć na język polski, jest tzw. słowem funkcyjnym, co oznacza, że pełni funkcję gramatyczną, lecz samo w sobie nie niesie żadnego znaczenia leksykalnego. Za jego pomocą tworzymy tryb przypuszczający w języku angielskim i mówimy o sytuacjach hipotetycznych np.

Tom wouldn’t do that. - Tim by tego nie zrobił.

I would ask him for help. - Poprosiłabym go o pomoc. 

• must - “musieć”, to najsilniejsza forma wyrażania nakazu w języku angielskim, np.

You must clean your rooms now, children! - Musicie posprzątać swoje pokoje teraz, dzieci!

• mustn’t - “nie wolno”, za pomocą tego czasownika wyrażamy zakaz, np.

The guests mustn’t smoke in the rooms. - Gościom nie wolno palić papierosów w pokojach.

• need - “potrzebować, musieć”, to jedyny czasownik modalny, po którym stawiamy to przed kolejnym czasownikiem, np. 

We need to hurry up. - Musimy się pospieszyć. 

I need more time. - Potrzebuję więcej czasu.

Lista podstawowych czasowników z tłumaczeniem

Lista czasowników w języku angielskim

• Czasownik pomocniczy Do
• Czasownik TO BE
• Czasownik HAVE
• Czasowniki nieregularne
• Czasowniki posiłkowe
• Czasownik modalne
• Czasownik+gerund/infinitive/bare infinitive

<< Części mowy w języku angielskim