Czym są i na czym polegają transformacje w języku angielskim?
Transformacje, zwane też parafrazami, to rodzaj ćwiczenia, które testuje wiedzę uczniów już na egzaminie ósmoklasisty i na maturze rozszerzonej z języka angielskiego. Pojawiają się też na arkuszach egzaminacyjnych FCE, CAE i CPE. Transformacje polegają na przekształcaniu zdań, czyli wyrażenia tej samej myśli na inny sposób, przy czym nie jest on zupełnie dowolny. Zdający musi wykorzystać podane słowo, często też określony jest limit wyrazów, których może użyć.
Do czego służą transformacje
Transformacje zdań angielskich na pewno nie należą do najłatwiejszych zadań na maturze. Doskonale sprawdzają wiedzę abiturientów pod względem znajomości środków językowych: zarówno najważniejszych zagadnień gramatycznych, jak i leksyki. Warto jednak spojrzeć na nie nieco szerzej, z innej perspektywy. Ćwiczenie transformacji jest korzystne nawet wtedy, gdy nie czeka Cię egzamin, ponieważ za ich pomocą udoskonalasz bardzo ważną umiejętność - wyrażenie tej samej treści za pomocą innych słów. To bardzo przydaje się w sytuacjach naturalnych, kiedy np. zapomnisz jakiegoś wyrazu lub konstrukcji.
Potrzebujesz lepiej znać angielski?
Przykłady transformacji - przydatne wyrażenia
Jak skutecznie przygotować się do transformacji na maturze z angielskiego? Tutaj nie da się w żaden sposób oszukiwać. Jeśli nie znasz wymaganych konstrukcji lub wyrażeń, nie jesteś w stanie wykonać zadania w prawidłowy sposób. Dotyczy to szczególnie phrasal verbs, idiomów i kolokacji, które w transformacjach maturalnych pojawiają się dość często. Jeśli chcesz mieć pewność, że ta część egzaminu nie sprawi Ci kłopotu, upewnij się, że solidnie powtórzyłeś przynajmniej najważniejsze z nich.
Oto kilka przykładów transformacji maturalnych:
- Our friends say that our daughter is a younger version of her grandmother. They look so alike!
AFTER
Our friends say that OUR DAUGHTER TAKES AFTER her grandmother. They look so alike!
- I was very angry when my boyfriend didn’t appear at my birthday party.
UP
I was very angry when my boyfriend DIDN’T TURN/SHOW UP AT my birthday party.
- I only found this photo by chance while I was looking through the magazine.
ACROSS
I only CAME ACROSS THE PHOTO BY accident while I was looking through the magazine.
- We had no idea that it was Sarah’s good-bye party, so we didn’t buy her a present.
LITTLE
LITTLE DID WE KNOW it was Sarah’s good-bye party, so we didn’t buy her a present.
- I’m not sure if I unplugged the hair dryer.
REMEMBER
I DON’T REMEMBER UNPLUGGING the hair dryer.
Jak widzisz, zadania na transformacje dokładnie sprawdzają, czy zdający znają i potrafią stosować w praktyce wybrane wyrażenia i struktury gramatyczne.
Bardzo ważna podczas egzaminu okazuje się przede wszystkim znajomość phrasal verbs. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych, przydatnych wyrażeń tego typu:
PHRASAL VERBS Z BACK
- answer back - pyskować
- come back - wrócić
- get back - wrócić, odzyskać coś
- give back - oddać coś komuś
- ring back - oddzwonić
- turn back - zawrócić
PHRASAL VERBS Z DOWN
- break down - załamać się, zepsuć się
- cut down on - ograniczyć
- fall down - spaść
- get down - przygnębiać
- get down to - zabrać się za coś,
- go down - zachodzić, schodzić, zmniejszać się, spadać
- knock down - powalić, zburzyć coś
- let down - rozczarować, sprawić komuś zawód, przedłużać
- look down on - patrzeć na kogoś z góry, pogardzać kimś
- note down - zanotować
- put down - uśpić, zapisać, położyć
- run down - wyczerpać się, przejechać kogoś/coś
- turn down - zmniejszać, ściszać, odrzucić (ofertę)
PHRASAL VERBS Z IN/INTO
- ask in - wpuścić kogoś do środka, zaprosić
- break in - włamać się
- bump into - wpaść na kogoś
- come in - przydać się
- come into - odziedziczyć, znaczyć coś, liczyć się
- drop in - wpaść do kogoś z wizytą
- fall in - wpaść do środka, załamać się
- fill in - wypełnić
- fit in - pasować, zmieścić się
- get in - dostać się do środka, wnieść do środka
- get into - popaść (np, w kłopoty)
- go in - dostać się do
- go in for - przystąpić do
- go into - być przyjętym (np. do szpitala)
- give in - poddać się
- grow in - dorosnąć do
- let in - wpuścić kogoś do środka, zaprosić
- pay in/into - wpłacić
- pour in - przybyć licznie
- tune into - dostroić się do czegoś
PHRASAL VERBS Z OFF
- break off - przerwać, skończyć, odłamać coś
- call off - odwołać
- cut off - odciąć, odseparować
- come off - odpaść, odczepić się
- go off - zepsuć się (np. mięso)
- let off - puścić coś płazem
- put off - przełożyć w czasie
- see off - odprowadzić kogoś, pożegnać się
- set off - włączyć, uruchomić, wyruszać
- show off - popisywać się
- switch off - wyłączać (się)
- take off - wystartować (samolot), zdjąć (ubranie)
- tell off - dać reprymendę
- turn off - wyłączyć, zjechać z drogi
PHRASAL VERBS Z ON
- call on - wpaść do kogoś
- carry on - kontynuować
- get on - robić postępy
- get on with - mieć dobre relacje, dogadywać się z kimś
- go on - dziać się, kontynuować
- hold on - poczekać
- live on - żyć, utrzymywać się z czegoś
- put on - włożyć (ubranie), przytyć
- switch on - włączać
- take on - przyjmować, brać na siebie
- try on - przymierzyć
- turn on - włączyć urządzenie
PHRASAL VERBS Z OUT
- break out - wybuchnąć, zacząć się (np. epidemia, wojna), uciec, wydostać się
- burst out - wybuchnąć
- come out - zniknąć, wyjść, wychodzić na rynek
- eat out - jeść poza domem
- drop out - odpaść, wycofać się
- fall out - wychodzić, wypadać, kłócić się
- find out - dowiedzieć się
- give out - rozdać, wypuszczać, emitować coś
- grow out of - wyrosnąć z czegoś
- go out - wychodzić (np. do kina albo na miasto), “chodzić” z kimś
- hand out - rozdać coś
- let out - wypuścić kogoś/coś
- look out - uważać na coś
- make out - odczytać, zrozumieć
- pass out - zemdleć
- put out - zgasić
- run out of - wyczerpać się, skończyć
- take out - wyrwać, wyciągnąć
- throw out - wyrzucać
- turn out - wyłączyć światło
- work out - trenować, ćwiczyć, dobrze się skończyć
PHRASAL VERBS Z OVER
- boil over - wykipieć
- get over - dojść do zdrowia
- hand over - przekazać coś komuś
- run over - przejechać kogoś
PHRASAL VERBS Z THROUGH
- go through - przejrzeć coś, przejść przez coś
- put through - przełączyć, połączyć rozmowę
- see through - przejrzeć coś/kogoś
- sleep through - przespać coś
PHRASAL VERBS Z UP
- blow up - wysadzić w powietrze, nadmuchać
- break up - skończyć, zakończyć
- bring up - wychowywać
- catch up with - nadrabiać zaległości
- climb up - wspinać się
- come up - pojawić się, podejść do kogoś/czegoś
- come up to - spełniać oczekiwania
- do up - wyremontować, zapiąć, spiąć, związać
- dress up - ubrać się elegancko
- fill up - uzupełnić coś do pełna
- fold up - starannie coś złożyć
- get up - wstawać
- give up - rzucić coś (np. nałóg)
- go up - wrastać, iść w górę
- grow up - dorastać, wychowywać się
- keep up with - dotrzymać tempa
- live up to - spełniać, żyć zgodnie z
- look up - sprawdzać, szukać znaczenie
- look up to - podziwiać kogoś
- make up - zmyślać, pogodzić się, wynagrodzić coś komuś
- pick up - podnosić, przyjechać po kogoś, odebrać kogoś, poderwać kogoś
- put up - przenocować kogoś, powiesić coś
- put up with - tolerować, wytrzymać coś
- save up - oszczędzać na coś
- set up - założyć, stworzyć, rozstawić
- speak up - mówić głośniej
- split up - rozdzielić, rozstać się
- stay up - nie kłaść się, nie iść spać do późna
- take up - zająć się czymś nowym, podjąć wyzwanie, skrócić coś
- tidy up - posprzątać
- turn up - przyjść, pojawić się, pogłośnić
Transformacje na maturze
Transformacje na maturze z angielskiego to obok tekstu z lukami, zadań na słowotwórstwo i tłumaczeń fragmentów zdań najczęściej występujące zadanie w pisemnej części egzaminu na poziomie rozszerzonym, dotyczącej znajomości środków językowych.
Zdanie składa się z kilku (zwykle około pięciu) zdań. Poniżej każdego z nich podany jest jeden wyraz oraz zdanie z luką. Twoim zadaniem jest uzupełnić drugie zdanie w taki sposób, aby zachować znaczenie zdania wyjściowego. Nie możesz zmieniać podanych fragmentów ani formy podanych wyrazów. Za każdy poprawnie wykonany przykład możesz otrzymać pół punktu.
Co warto powtarzać, żeby dobrze przygotować się do transformacji na maturze?
Poza znajomością phrasal verbs, kolokacji, idiomów i innych elementów leksykalnych, transformacje na maturze rozszerzonej sprawdzają przede wszystkim stopień opanowania obowiązujących zagadnień gramatycznych. Przed egzaminem powtórz solidnie następujące struktury:
Czasy
Wszystkie. Na egzaminie maturalnym na poziomie rozszerzonym nie ma podziału na te częściej i mniej używane. Powtórz wszystkie 12 czasów, wyrażenia to be going to, used to i would. To absolutna podstawa i punkt wyjścia do kolejnych zagadnień.
Strona Bierna (Passive Voice)
Na maturze rozszerzonej często pojawiają się transformacje wymagające dobrej znajomości zasad tworzenia strony biernej, oczywiście, we wszystkich czasach i wariantach. Koniecznie powtórz też konstrukcję have sth done.
Mowa zależna (Reported Speech)
Parafrazy z mową zależną doskonale sprawdzają znajomość czasów, więc dość często pojawiają się w arkuszach maturalnych. Upewnij się, że dobrze pamiętasz zasady następstwa czasów oraz sposób tworzenia pytań i poleceń w mowie zależnej. Nie zapomnij o przypomnieniu sobie, jak zmieniają się zaimki, okoliczniki czasu i miejsca.
Czasowniki modalne
Na maturze rozszerzonej obowiązują wszystkie czasowniki modalne oraz stosowanie ich także dla przeszłości (wyrażenia typu could have done, should have done, must have done itd). Pojawiają się niemal co roku, warto więc poświęcić im odpowiednio dużo czasu.
Inne ważne zagadnienia
Poza wymienionymi wyżej zagadnieniami, nie zapomnij o usystematyzowaniu wiedzy na temat wszystkich okresów warunkowych, zasad stosowania różnych forma czasownika (infinitive/bare infinitive/gerund), zdań względnych (Relative Clauses), stopniowania przymiotników i przysłówków, przedimków (a/an/the), spójników i liczebników. Każde z nich może pojawić się w zadaniu egzaminacyjnym.
Podsumowanie
Transformacje na maturze z angielskiego mogą wydawać się groźne, lecz przy uczciwej dawce pracy i powtórzeniu kluczowych zagadnień, nie powinny sprawić Ci problemów! Jeśli szukasz sprawdzonego źródła, w którym znajdziesz klarowne wyjaśnienia i przykłady stosowania poszczególnych struktur gramatycznych w języku angielskim, koniecznie sprawdź naszą Gramatykę j. angielskiego. Ucz się angielskiego ze Speak Up!
Potrzebujesz lepiej znać angielski?
