Czas Present Perfect

Czas Present Perfect Simple (czas teraźniejszy dokonany) - postrach wszystkich osób uczących się języka angielskiego - postrzegany jest przez nich często jako trudny i niepotrzebny, ponieważ nie posiada bezpośredniego odpowiednika w języku polskim. Tymczasem, ta struktura gramatyczna, jest wyjątkowo przydatna i poręczna. Native speakerzy używają jej naprawdę często i nic w tym dziwnego. Present Perfect pozwala na precyzję językową, której możemy tylko pozazdrościć. Jeśli opanujesz trzy formy czasowników nieregularnych, budowa zdań w Present Perfect Simple wcale nie będzie trudna. 

Poznaj Present Perfect z nami już teraz!

Czas Present Perfect - jaki to czas?

Czas present perfect (czas teraźniejszy doskonały) w języku angielskim tworzy się za pomocą czasownika "have" w czasie teraźniejszym (w formie odpowiedniej do osoby) oraz trzeciej formy czasownika głównego (czasownika w formie Participle II). Present perfect opisuje działania lub zdarzenia, które mają początek w przeszłości i mają związek z teraźniejszością (czynność miała miejsce w przeszłości ale ma związek z teraźniejszością). Nie jest określony konkretny czas, w którym miało miejsce zdarzenie.

Warto zauważyć, że czas present perfect różni się od czasu past simple (czasu prostego przeszłego), ponieważ past simple odnosi się do konkretnego czasu lub okresu w przeszłości, podczas gdy present perfect nie jest związany z określonym czasem.

Kiedy używamy Present Perfect?

Present Perfect używamy zawsze wtedy, gdy sytuacja lub czynność, o której mówisz, ma związek zarówno z przeszłością, jak i teraźniejszością. Czas Present Perfect służy do opisywania czynności lub stanu, który rozpoczęły się w przeszłości i trwają do teraz lub mają wpływ na teraźniejszość. Przykładem może być zdanie:

Żyję w tym mieście od 8 lat, czyli po angielsku - I have lived in this city for 8 years.

W przykładzie widać, że czasu Present Perfect użyliśmy, aby opisać czynność w przeszłości, która wciąż trwa.

Tłumacząc zdania w tym czasie na język polski, czasami trzeba użyć czasu przeszłego, a czasami teraźniejszego. Oto, kiedy stosujemy czas Present Perfect:

Kiedy mówimy o czynności, która miała miejsce w przeszłości

Present Perfect możemy stosować do opisania czynności, która miała miejsce w przeszłości (nie określamy czasu, kiedy się wydarzyła!), a jej skutki widoczne są w teraźniejszości i tak naprawdę, to one nas interesują, a nie sama czynność. 

Spójrz na przykłady.

• John has broken his leg. - John złamał nogę. - John ma obecnie złamaną nogę i to właśnie chcemy powiedzieć.

• Have you done your homework?

• Can you help me? I haven’t written the report yet and my boss is asking for it.

• The mechanic has finally fixed my car so I can visit you now.

• What’s happened?

Opisując czynność/stan, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa do tej pory.

• I have lived in this city since I was born.

• How long have you known Jim?

• My dad has worked for this company for over 30 years now.

• My husband hasn’t called me since morning.

• Since when have you been such a pessimist? 

Present Perfect stosujemy mówiąc o niezakończonym jeszcze okresie czasu. 

W tym przypadku często używane są określenia, takie jak: today, this morning, this afternoon, tonight, this week, this month czy this year. 

• I have had two cups of coffee today. - Wypiłam dzisiaj dwie filiżanki kawy. - “dzisiaj” jeszcze trwa, a ja mogę wypić kolejną filiżankę.

• You have to work faster. You have only called ten people this morning.

• Our company has sold more than 5000 cars this year and it’s only September.

• My son hasn’t visited his grandparents this month.

• How many contracts have you and your team closed this week?

Opisując doświadczenia i osiągnięcia osób żyjących.

• Remigiusz Mróz has written plenty of books.

• I have never climbed a mountain. 

• Have you ever been to China?

• My best friends have visited every country in Europe.

• Jim has practised many different sports.

Present Perfect - for, since

Czas Present Perfect łączy się z wieloma charakterystycznymi słówkami i wyrażeniami. Dwa bardzo ważne z nich to for oraz since. Obydwa używane są dla opisania czynności/stanu, która rozpoczęła się w przeszłości i trwa do tej pory. Jaka jest więc między nimi różnica?

FOR w czasie Present Perfect - zastosowanie

For w czasie Present Perfect używamy, kiedy chcemy powiedzieć, ile czasu minęło od chwili rozpoczęcia danej czynności. Oto kilka przykładów.

• We have lived in this city for over ten years.

• I have known Peter for less than a week.

• We haven’t talked to each other for over a year.

• My boss has been in charge of this department for about five years.

• They have only been here for five minutes. 

SINCE w czasie Present Perfect - zastosowanie

W czasie Present Perfect użycie since jest konieczne, gdy wskazujemy na moment rozpoczęcia się czynności/stanu. Moment ten może być określony datą, godziną, lub innym wydarzeniem wyrażonym czasem Past Simple.

• I have worked with Susan since 2015.

• Jason hasn’t visited us since last year.

• My dad hasn’t talked to his neighbour since they quarreled.

• I haven’t had headaches since I started taking this new medicine. 

• Camilla has been a writer since school times. 

Present Perfect - never, ever

Kolejne dwa słowa bardzo często występujące z czasem Present Perfect to ever i never. Te popularne słowa w czasie Present Perfect mają różne przeznaczenie, jedno stosujemy w pytaniach, drugie natomiast używamy w zdaniach - łącząc przeszłość z teraźniejszością. Poniżej przedstawiamy zastosowanie never i ever w Present Perfect

EVER w czasie Present Perfect - zastosowanie

Ever używamy go w pytaniach, najczęściej, kiedy interesują nas czyjeś doświadczenia. Na język polski przetłumaczymy go jako “kiedykolwiek”.

• Have you ever met the Queen?

• Has your girlfriend ever told you that she’d like to get married?

• Have you ever wanted to live abroad?

• Has your teacher ever explained this structure to you?

• Have you ever swum in the ocean?

NEVER w czasie Present Perfect - zastosowanie

Never czyli “nigdy”. Pozwala nam w czasie Present Perfect łączyć przeszłość z teraźniejszością. W Present Perfec używamy tego słowa, aby powiedzieć, że coś nigdy nie miało miejsca w przeszłości i nie zmieniło się to w teraźniejszości.

• She has never trusted me. 

• I have never liked him. 

• My husband has never wanted to move to the countryside.

• John has never done the driving course.

• I have never understood why Paula married this guy.

Present Perfect - budowa zdania

Czas Present Perfect Simple należy do czasów złożonych z operatora “have” i czasownika w trzeciej formie (w przypadku czasowników nieregularnych) lub z końcówką -ed (czasowniki regularne) - tzw. Past Participle. Pamiętaj, że trzecia forma jest wymagana zawsze, dla wszystkich osób i bez względu na typ zdania. Operator odmienia się i w trzeciej osobie liczby pojedynczej (dla he/she/it) przyjmuje formę has. Jak zawsze, pamiętaj o odpowiednim szyku zdania.

Present Perfect - tworzenie pytań

Jak wszystkie czasy (za wyjątkiem Present Simple i Past Simple), także Present Perfect wykorzystuje inwersję do tworzenia pytań. Operator have/has zamienia się miejscami z podmiotem. Jeśli chcesz użyć słówka pytającego, umieść go na początku zdania.

Present Perfect - tworzenie przeczeń

Przeczenia w czasie Present Perfect tworzy się w bardzo prosty sposób, dodając do operatora słówko “not”. Pamiętaj, że w naturalnych sytuacjach rzadko używa się formy długiej (have not, has not). Zdecydowanie dominuje forma skrócona (haven’t, hasn’t).

Inne wyrażenia charakterystyczne dla czasu Present Perfect

Poza omówionymi powyżej wyrażeniami charakterystycznymi dla czasu Present Perfect, warto także znać następujące:

So far - jak dotąd, do tej pory

• I have read three of his books so far.

• Jeremy has saved $3000 so far.

• So far they have solved six exercises.

• So far our team has dealt with over twenty complaints.

• How much money have you earned so far?

Already - już, używamy go tylko w zdaniach twierdzących, zajmuje miejsce pomiędzy operatorem “have” a czasownikiem w III formie.

I have already told you a million times that I don’t know where your keys are!

• They have already applied for the grant.

• Sarah has already done her homework.

• My teacher has already checked the tests.

• We have already bought the tickets.

Yet - oznacza “jeszcze” w zdaniach przeczących i “już” w pytaniach. 

Stawiamy go na końcu zdania.

• Have you cleaned your room yet?

• Has Danny made up her mind yet?

• Have you heard the news yet?

• We haven’t finished yet.

• I haven’t talked to them yet.

Recently / lately - ostatnio, ostatnimi czasy

• Have you seen John recently?

• She has been very busy lately.

• I have thought a lot about your problem recently.

• My mother has visited me a few times lately.

• We have talked a lot lately.

Just - właśnie, dopiero co. 

Podobnie, jak “already”, zawsze stawiamy to słówko pomiędzy operatorem “have” a czasownikiem w III formie.

• I have just talked to Mia.

• I’m afraid, your train has just left.

• Don’t touch the wall! Tim has just painted it.

• Would you like some coffee? I have just put the kettle on.

• We have just met Tom in the shopping centre!

Mamy nadzieję, że rozwijaliśmy Twoje wątpliwości dotyczące struktury i zastosowania czasu Present Perfect. Zachęcamy do zapoznania się także z innymi artykułami na naszym blogu, w których tłumaczymy zasady użycia i budowy pozostałych angielskich czasów gramatycznych.

Zapoznaj się z naszymi ćwiczeniami z Present Perfect i przetestuj swoją wiedzę.

<< Czasy teraźniejsze