Czy zdarzyło Ci się ułożyć piękne, złożone zdanie po angielsku i usłyszeć od nauczyciela, że jest niepoprawne ze względu na szyk wyrazów? Na pewno tak! Angielski szyk zdania to dogmat i świętość, który nie podlega dyskusji (no, chyba że jesteś Yodą z “Gwiezdnych Wojen”). Dlaczego właściwa kolejność poszczególnych elementów zdania jest taka istotna i jak ona wygląda? Odpowiedź znajdziesz w naszym artykule.
Szyk zdania w angielskim - dlaczego jest taki ważny?
Dlaczego nie możemy po prostu ustawić słówek w dowolnym porządku, tak jak robimy to w języku polskim? Odpowiedzią są przypadki, a dokładnie - ich brak w języku angielskim. W naszej ojczystej mowie, dzięki zmieniającym się końcówkom, sens zdania pozostaje ten sam nawet, wtedy gdy zamienimy miejscami podmiot z dopełnieniem, a okoliczniki znajdą się na początku lub w środku zdania. Spójrz na poniższy przykład:
Joanna zaprosi Marka na piątkową kolację.
Marka zaprosi Joanna na piątkową kolację.
Na piątkową kolację Joanna zaprosi Marka.
Wszystkie powyższe zdania oznaczają to samo, prawda? Kto wykona czynność? Joanna. Kto zostanie zaproszony? Marek. Przeanalizujmy teraz, co stanie się, kiedy podobne zmiany wprowadzimy w szyku zdania w języku angielskim.
Joanna will invite Mark for Friday dinner. - w tym przypadku Joanna zaprosi Marka na piątkową kolację.
Mark will invite Joanna for Friday dinner. - w tym zdaniu to Mark zaprasza Joannę.
Will Joanna invite Mark for Friday dinner? - wystarczy przesunąć will przed podmiot, aby zamiast twierdzenia utworzyć pytanie o to, czy Joanna zaprosi Marka na piątkową kolację.
Will Mark invite Joanna for Friday dinner? - a tutaj pytamy o to, czy Mark zaprosi Joannę na kolację.
Za pomocą dokładnie tych samych elementów zbudowaliśmy cztery zupełnie odmienne znaczeniowo zdania. Jeszcze nie jesteś przekonany? W takim razie przeczytaj poniższe zdania.
Tim napisał książkę.
Książkę napisał Tim.
A tutaj wersja angielska:
Tim wrote a book. - to zdanie jest w porządku
A book wrote Tim. - a to już nie, ponieważ wynika z niego, że to książka napisała Tima!
Jak wygląda poprawny szyk zdania po angielsku - jak układać zdania po angielsku?
Wiesz już, że kolejność słów w zdaniu angielskim ma duże znaczenie. Ustalmy zatem, jak wygląda poprawny szyk zdania w języku angielskim. Oto jak układać zdania po angielsku w wersji najbardziej podstawowej w przypadku zdań twierdzących. Pamiętaj, że rozbudowane angielskie zdania mogą zawierać dodatkowe elementy, np. przysłówki częstotliwości, które “wskakują” w ściśle określone miejsce w zdaniu.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
|
podmiot
(subject)
|
orzeczenie
(verb)
|
dopełnienie
(object)
|
okolicznik sposobu
(manner)
|
okolicznik miejsca (place)
|
okolicznik czasu
(time)
|
|
My parents
Moi rodzice
Many people
Wiele osób
|
left
opuścili
will come
przyjdzie
|
the hotel
hotel
to the sales
na wyprzedaże
|
hastily
pospiesznie
|
in the mall
w centrum handlowym
|
at night.
w nocy.
next week.
w przyszłym tygodniu.
|
Zwróć uwagę, że w każdej kategorii angielskiego szyku zdania może pojawić się nie tylko pojedyncze słowo, ale cała grupa wyrazowa.
Jak nauczyć się poprawnego szyku zdania w angielskim?
Jak zapamiętać poprawny szyk zdania angielskiego? Możesz posłużyć się skrótem SVOMPT (Subject, Verb, Object, adverbs of Manner, adverbs of Place and adverbs of Time) utworzonym od pierwszych liter angielskich nazw części zdania.
Innym skutecznym i polecanym przez nas sposobem jest zastosowanie wzorów na poprawną kolejność - trochę tak, jak w nauce matematyki. Za każdym razem, kiedy poznajesz nowy czas, rozpisz sobie, jak powinno być zbudowane zdanie twierdzące, przeczące i pytanie. W razie potrzeby poproś swojego nauczyciela o pomoc. Na początkowym etapie nauki, zwracaj szczególną uwagę na porządek zdania i nie martw się - z czasem budowanie zdań ulega automatyzacji i intuicyjne zaczynamy układać słówka we właściwej kolejności! Wymaga to jednak sporej dozy ćwiczeń.
Dokładne informacje o tym, jak konstruować zdania twierdzące, przeczące i pytające w poszczególnych czasach, w stronie biernej, mowie zależnej i w innych konstrukcjach gramatycznych, znajdziesz w osobnych, poświęconych im artykułach na naszej stronie internetowej w zakładce Gramatyka j. angielskiego. Ucz się angielskiego ze Speak Up!
Angielski Online
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Jaki jest podstawowy szyk zdania w języku angielskim?
Podstawowy szyk zdania w języku angielskim to SVO (podmiot + czasownik + dopełnienie), np. "John (S) eats (V) an apple (O)."
Czy w języku angielskim występują pytania bez inwersji?
Tak, pytania bez inwersji występują, gdy pytamy o dopełnienie zdania. Wówczas używamy słów pytających, np. "Who", "What", "Which". Przykład: "Who do you like?"
Jak tworzyć zdania pytające z inwersją?
W przypadku zdań pytających z inwersją, najpierw używamy operatora pytającego (np. "do", "does", "is", "are"), a następnie podmiot, czasownik i resztę zdania. Przykład: "Do you like pizza?"
Co to jest inwersja w języku angielskim?
Inwersja to zmiana kolejności podmiotu i czasownika w celu utworzenia pytania lub podkreślenia pewnych informacji. Przykład: "Hardly had he arrived when it started to rain."
Jak tworzyć zdania przeczące w języku angielskim?
W zdaniach przeczących używamy operatora przeczenia ("do not" / "don't", "does not" / "doesn't", "is not" / "isn't", "are not" / "aren't") po podmiocie, a przed czasownikiem. Przykład: "She doesn't like chocolate."
