W języku angielskim słowa dotyczące liczb to m.in. liczebniki i słowa od nich pochodne. Słów określających liczby jest w języku angielskim bardzo dużo i część z nich ma znaczenie, które na pierwszy rzut oka jest mało związanie z liczeniem.
Cardinal numbers, czyli po polsku liczebniki główne np.: one, two, three, four, fifty-five, one hundred, ten million.
Ordinal numbers, czyli liczebniki porządkowe, które służą do mówienia o kolejności, np.: first, second, third, fourth, fifty-fifth, one hundredth. O tym, jak je tworzyć dowiecie się w jednym z kolejnych odcinków.
Even numbers, czyli liczby parzyste, podzielne przez dwa. Słowo ‘even’ ma również inne znaczenie, używamy go, gdy coś jest równe. Można np. powiedzieć, że:
- “someone speaks in an even voice”, czyli że ktoś mówi równym głosem, głos mu nie drży i się nie zmienia,
- “on one side the table cloth is not even”, czyli jedna strona obrusu nie jest równa lub gładka.
Jeżeli coś nie jest równe możemy powiedzieć “not even” lub użyć pojedynczego słowa “uneven”.
Odd numbers, czyli liczby nieparzyste. Słowo “odd” ma po angielsku dużo innych znaczeń, najbardziej zaskakujące jest chyba to, że również oznacza coś lub kogoś niepasującego, lub dziwnego, coś, co jest jakimś odstępstwem od normy.
- “they are odd” oznacza, że oni bądź one są dziwne, nietypowe.
W języku angielskim jest również słowo “oddball”, które oznacza dziwaka.
Po angielsku słowo ‘odd’ jest również stosowane, gdy coś nie pasuje do reszty. W ćwiczeniach w języku angielskim można często spotkać elementy gry „odd one out”, gdzie trzeba znaleźć element, który nie pasuje do reszty. Często będą to słowa, obrazki lub liczby. Spróbujmy.
Choose the odd one out from this set:
four, sixth, eight, twenty
Nie pasuje słowo sixth, to liczebnik porządkowy, czyli ordinal number. Pozostałe liczebniki to liczebniki główne, czyli cardinal numbers.
Spróbujmy jeszcze jeden przykład: twenty, seventy, eighteen, forty
Nie pasuje eighteen. Twenty, seventy i forty to liczebniki oznaczające liczby będące wielokrotnością dziesięciu.
Po angielsku liczebniki od 13 do 19 kończą się na -teen. Jest to końcówka zawsze akcentowana i odpowiada polskiej końcówce -naście, z tą różnicą, że 11 i 12, czyli eleven i twelve jej nie mają. Sprawdźmy, jak pisze się te liczebniki:
13 – thirteen,
14 – fourteen,
15 – fifteen,
16 – sixteen,
17 – seventeen,
18 – eighteen,
19 – nineteen
Liczby od 20 do 90, które dzielą się przez 10 kończą się na -ty. Ta końcówka w przeciwieństwie do -teen, nie jest akcentowana.
Sprawdźmy, jak pisze się te liczebniki:
30 – thirty,
40 – forty,
50 – fifty,
60 – sixty,
70– seventy,
80 – eighty,
90 – ninety
Dla liczb od 21 do 99, które nie kończą się na zero, tak jak liczby powyżej, po angielsku zazwyczaj używa się liczebników składających się z dwóch słów z łącznikiem (-), np.:
21 – twenty-one
64 – sixty-four
Negative numbers to liczby ujemne. Możemy po angielsku powiedzieć “minus one” or “negative one” dla określenia liczby -1.
Fractions to ułamki a decimals to ułamki dziesiętne.
Po angielsku górną część ułamka, czyli licznik (numerator) wyraża się za pomocą liczebników głównych (czyli cardinal numbers) a mianownik (denominator) za pomocą liczebników porządkowych (czyli ordinal numbers). Jeżeli liczebnik w liczniku jest większy od 1, wtedy liczebnik z mianownika jest w liczbie mnogiej. Zobaczmy, jak wyglądają takie liczebniki.
– one half, a half,
– one quarter, a quarter, one fourth, a fourth,
– three quarters, three fourths,
– two fifths,
Ułamki dziesiętne w języku angielskim zapisuje się kropką, a nie przecinkiem. A czyta się je w następując sposób.
0.5 – one half, five tenths, (zero) point five,
0.01 – one hundredth, a hundredth, (zero) point zero one,
0.25 – twenty-five hundredths, one quarter, a quarter, (zero) point twenty-five, (zero) point two five,
0.7 – seven tenths, (zero) point seven,
0.125 – one-hundred-(and-)twenty-five thousandths, (zero) point one two five.
Niektóre liczby mają dodatkowo inne nazwy, np.:
- 0 często nazywane jest “nil” lub “nought”,
- 12 to też “dozen”, czyli to samo co tuzin,
- 13 czasem nazywany jest “baker’s dozen”, czyli tuzin piekarski,
- 20 to też “score”.
