Tryb rozkazujący w języku angielskim (ang. Imperative) to zagadnienie taka samo proste, jak i interesujące. Dlaczego proste? O tym przekonacie się, czytając dalszą część artykułu. Niezwykłe natomiast jest to, że Brytyjczycy, absolutni mistrzowie uprzejmości, starają się unikać stosowania trybu rozkazującego i zastępować go przyjemniejszymi, łagodniejszymi strukturami, których przykłady znajdziesz poniżej.
Tryb rozkazujący w drugiej osobie liczby pojedynczej i mnogiej
Sama konstrukcja trybu rozkazującego dla drugiej osoby liczby pojedynczej i mnogiej nie mogłaby być prostsza. Niepotrzebne są do tego żadne końcówki czy operatory. Wystarczy sam czasownik, w formie podstawowej. Zwróć uwagę, że bez kontekstu nie wiadomo, czy polecenie odnosi się do jednej osoby (“ty”) czy wielu (“wy”). Bardzo często na końcu zdania pojawia się słówko please, które łagodzi wypowiedź.
Finish your dinner, please. - Skończ/skończcie swój obiad, proszę.
Sit down and do your homework. - Usiądź i odrób pracę domową.
Tryb rozkazujący stosowany jest w przepisach kulinarnych, instrukcjach i komunikatach:
Mix the ingredients. - Wymieszaj składniki.
Turn the handle to the left. - Przekręć rączkę w lewą stronę.
Mind the gap. - Uważaj na przerwę. (Komunikat znany każdemu, kto korzystał z londyńskiego metra!)
W rozmowie uprzejmi native speakerzy często ukrywają polecenie w uprzejmym pytaniu:
Do you want to go to the kitchen and fetch the juice, please? - Czy chcesz pójść do kuchni i przynieść sok, proszę?
Would you like to give me hand? - Czy chciałbyś mi pomóc?
Can you open the window, please? - Czy możesz otworzyć okno, proszę?
Niech nie zwiedzie Cię forma pytająca, tylko pozornie możesz powiedzieć “nie”!
W języku angielskim istnieje jeszcze jeden sposób na sprawienie, aby polecenie lub prośba brzmiały uprzejmie. Możemy to zrobić, stosując emfatyczne do. Porównaj przykłady poniżej:
Sit down. - Usiądź. (mało uprzejme)
Do sit down. - Usiądź, proszę. (uprzejme)
Oto kilka dodatkowych przykładów:
Do visit us tomorrow. - Odwiedźcie nas jutro, proszę.
Do try the cake. - Spróbuj ciasta, proszę.
Do eat the casserole! - No zjedz zapiekankę!
Tryb rozkazujący dla innych osób gramatycznych
Tryb rozkazujący możemy tworzyć także dla innych osób gramatycznych. Stosujemy w tym celu czasownik let:
Let me go with you. - Pozwól, że z Tobą pójdę.
Let Mark paint the fence. - Niech Mark pomaluje płot.
Let the wood burn down. - Niech drewno się wypali.
Let’s find out what really happened. - Dowiedzmy się, co się rzeczywiście wydarzyło.
Let us go home! - Pozwól nam iść do domu.
Zakazy w języku angielskim - przykłady
Zakazy w języku angielskim tworzymy za pomocą słówka operatora don’t, dla wzmocnienia efektu możemy zastosować formę długą do not:
Do not touch my things! - Nie dotykaj moich rzeczy!
Do not eat chocolate before dinner, children! - Dzieci, nie jedzcie czekolady przed obiadem!
Don’t stop stirring the sauce until it thickens. - Nie przestawaj mieszać sosu, dopóki nie zgęstnieje.
Don’t work late tonight, please. - Nie pracuj dzisiaj do późna, proszę.
Don’t let me make another mistake. - Nie pozwól mi popełnić kolejnego błędu.
Don’t let Laura watch films late at night. - Nie pozwól Laurze oglądać filmów późno w nocy.
W przypadku pierwszej osoby liczby pojedynczej zakaz tworzymy, dodając not przed czasownikiem:
Let’s not make hasty decisions. - Nie podejmujmy pochopnych decyzji.
Let’s not miss this opportunity. - Nie przegapmy tej szansy.
To już wszystko, co musisz wiedzieć o nakazach i zakazach w języku angielskim. Jeśli szukasz informacji o innych strukturach gramatycznych, sprawdź zakładkę Gramatyka j. angielskiegona naszej stronie. Znajdziesz tam mnóstwo przydatnych faktów, wyjaśnień i przykładów. Ucz się angielskiego ze Speak Up!
<< Części mowy w języku angielskim
