Mowa zależna (ang. reported speech) składa się z dwóch elementów: wprowadzenia oraz zdania podrzędnego, w którym powtarzamy czyjąś wypowiedź. W tym artykule skupiamy się na pierwszej części, czyli czasownikach wprowadzających wypowiedź w mowie zależnej (ang. reported speech).
Czasowniki do mowy zależnej
Kiedy myślisz o mowie zależnej w języku angielskim, prawdopodobnie pierwsze, co przychodzi Ci do głowy to frazy typu: He said, that…, She asked if…, They told us to….
Te trzy czasowniki: say, ask i tell rzeczywiście występują najczęściej w ćwiczeniach dotyczących mowy zależnej. W praktyce jednak język angielski jest znacznie bogatszy, a czasowniki wprowadzające mowę zależną (ang. reporting verbs) pozwalają na wyrażenie zdziwienia, radości, zachwytu, strachu, wątpliwości i całej gamy innych emocji. Dzięki nim możemy też dość precyzyjnie określić okoliczności: czy ktoś się do czegoś przyznał, czemuś zaprzeczył, czy mówił cicho, czy głośno, zgadzał się, ostrzegał, a może doradzał?
Język angielski jest równie i piękny i bogaty jak polski, a native speakerzy w żadnym wypadku nie ograniczają się do wyrażania swoich myśli za pomocą raptem trzech czasowników wprowadzających mowe zależną. Dodatkową zaletą wielu z reporting verbs jest fakt, że wymagają formy gerund (czasownik+ing) lub bezokolicznika, nie trzeba się więc martwić następstwem czasów.
Reporting verbs dzielą się na trzy grupy: te, po których stosujemy formę z końcówkę -ing, te, po których wymagany jest bezokolicznik (full infinitive, czyli z to) oraz takie, po których należy użyć that clause. Jeśli chcesz mieć pewność, że dobrze znasz mowę zależną w języku angielskim, musisz zapamiętać, jakie czasowniki należą do poszczególnych grup.
czasownik + forma gerund
Po niżej wymienionych czasownikach konieczne jest zastosowanie formy gerund:
- accuse sb of doing/having done sth - oskarżać kogoś o zrobienie czegoś
- Mark accused me of stealing/having stolen the money. - Mark oskarżył mnie o kradzież pieniędzy.
- admit doing/having done sth - przyznawać się do zrobienia czegoś
- I admitted stealing/having stolen the money. - Przyznałem się do kradzieży pieniędzy.
- apologise to sb for doing sth - przepraszać kogoś za zrobienie czegoś
- Betty apologised to us for being late. - Betty przeprosiła nas za spóźnienie.
- boast about doing sth - chwalić się zrobieniem czegoś
- Tim boasted about winning the contest. - Tim chwalił się wygraniem konkursu.
- complain about sth - skarżyć się na coś
- The woman complained about having to wait for such a long time. - Kobieta poskarżyła się na konieczność czekania przez tak długi czas.
- confess to doing/having done sth - przyznawać się, wyznawać zrobienie czegoś
- Henry confessed to murdering/having murdered his neighbour. - Henry przyznał się do zamordowania swojego sąsiada.
- deny doing/having done sth - zaprzeczyć czemuś
- The children denied breaking/having broken the window. - Dzieci zaprzeczają, że zbiły szybę.
- insist on sb's doing sth - nalegać, żeby ktoś coś zrobił
- The teacher insisted on the student’s answering all the questions. - Nauczyciel nalegał, aby uczeń odpowiedział na wszystkie pytania.
- suggest doing sth - sugerować zrobienie czegoś
- My doctor suggested quitting smoking. - Mój lekarz zasugerował rzucenie palenia.
- warn sb against doing sth - ostrzegać kogoś przed robieniem czegoś
- They warned us against crossing the river at night. - Ostrzegli nas przed przekraczeniem rzeki nocą.
- object to sb's doing sth - sprzeciwiać się, protestować przeciwko robieniu czegoś przez kogoś
- Mum objected to my going on holidays alone. - Mama sprzeciwiła się mojemu samodzielnemu wyjazdowi na wakacje.
Czasownik + bezokolicznik
Po tych czasownikach konieczne jest zastosowanie bezokolicznika:
- advise sb to do sth - radzić komuś, żeby coś zrobił
- He advised us to find a good lawyer. - Poradził nam, żebyśmy znaleźli dobrego prawnika.
- agree to do sth - zgadzać się, (żeby) coś zrobić
- Betty agreed to help me with the project. - Betty zgodziła się pomóc mi z projektem.
- allow sb to do - pozwalać komuś coś zrobić
- My parents allowed me to stay out until 10 pm. - Rodzice pozwolili mi nie wracać do domu przed 22.
- ask sb to do sth - prosić kogoś, aby coś zrobił
- Jeremy asked us to stay a bit longer. - Jeremy poprosił nas, abyśmy zostali trochę dłużej.
- beg sb to do sth - błagać kogoś, aby coś zrobił
- The little girl begged her mother to buy her another ice-cream. - Mała dziewczynka błagała matką, aby kupiła jej kolejnego loda.
- claim to do/have done - twierdzić, że coś się zrobiło
- The witness claimed to have seen Josh that night. - Świadek twierdził, że widział Josha tamtej nocy.
- command sb to do - rozkazać komuś coś zrobić
- The general commanded the soldiers to march out. - Generał rozkazał żołnierzom wymaszerować.
- decide to do sth - zdecydować, postanowić coś zrobić
- Tim decided to look for a new job. - Tom postanowił poszukać nowej pracy.
- demand to do sth - żądać, domagać się czegoś
- John demanded to see his son. - John domagał się spotkania z synem.
- forbid sb to do sth - zabraniać komuś robienia czegoś
- Our grandma forbade us to play with the neighbours’ children. - Nasza babcia zabroniła nam bawić się z dziećmi sąsiadów.
- invite sb to do sth - zapraszać kogoś do zrobienia czegoś
- My friend invited me to stay overnight. - Moja przyjaciółka zaprosiła mnie do zostania na noc.
- offer to do sth - oferować zrobienie czegoś
- The assistant offered to make us some coffee. - Asystentka zaoferowała, że zrobi nam kawy.
- order sb to do sth - rozkazać komuś coś zrobić
- The king ordered his servants to leave the room. - Król rozkazał służbie opuścić pokój.
- persuade sb to do sth - przekonać, namówić kogoś do zrobienia czegoś
- Tina persuaded me to go on holidays to Greece. - Tina przekonała mnie, żeby jechać na wakacje do Grecji.
- promise to do sth - obiecywać zrobienie czegoś
- My manager promised to give me a pay rise the following year. - Mój menadżer obiecał mi dać podwyżkę w przyszłym roku.
- recommend sb to do sth - polecać, zalecać komuś zrobienie czegoś
- The doctor recommended Jim to do more exercise. - Lekarz zalecił Jimowi robienie większej ilości ćwiczeń.
- refuse to do sth - odmówić zrobienia czegoś
- The singer refused to answer the journalist’s question. - Piosenkarz odmówił udzielenia odpowiedzi na pytanie dziennikarza.
- remind sb to do - przypomnieć komuś, żeby coś zrobił
- My wife reminded me to do the shopping on my way home. - Moja żona przypomniała mi, żebym zrobił zakupy w drodze do domu.
- tell sb to do sth - powiedzieć komuś, żeby coś zrobił
- The teacher told us not to cheat. - Nauczyciel powiedział nam, żebyśmy nie ściągali.
- threaten to do sth - grozić, że się coś zrobi
- The terrorists threatened to kill the hostages within 24 hours. - Terroryści zagrozili, że zabiją zakładników w ciągu 24 godzin.
- urge sb to do sth - usilnie namawiać, ponaglać kogoś, żeby coś zrobił
- Our son urged us to leave the house in order not to be late for the movie. - Nasz syn ponaglał nas, żebyśmy wyszli z domu, abyśmy nie spóźnili się na film.
- warn sb not to do sth - ostrzegać kogoś, żeby czegoś nie robił
- The receptionist warned us not to lose the keys. - Recepcjonistka ostrzegła nas, żebyśmy nie zgubili kluczy.
czasownik + that-clause
Ostatnia grupa reporting verbs to te, po których należy użyć zdania podrzędnego. Pamiętaj, że w tym przypadku musimy przestrzegać zasady następstwa czasów! Zauważ, że użycie that jest opcjonalne, kiedy podmiot w obydwu zdaniach jest ten sam.
- add - dodać
- She added that the weather was awful. - Dodała, że pogoda była okropna.
- admit - przyznać
- Paul admitted (that) he had known about our problems earlier. - Paul przyznał, że wiedział o naszych problemach wcześniej.
- agree - zgodzić się
- Albert agreed that the situation was complicated. - Albert zgodził się, że sytuacja była skomplikowana.
- assure sb that - zapewnić kogoś, że
- The nurse assured us that our father had the best care possible. - Pielęgniarka zapewniła nas, że nasz ojciec miał najlepszą możliwą opiekę.
- claim - twierdzić
- The police officer claimed that he had been observing the defendant for three months. - Policjant twierdził, że obserwował oskarżonego przez trzy miesiące.
- complain - skarżyć się
- Our children complained that the soup was to spicy. - Nasze dzieci skarżyły się, że zupa była zbyt pikantna.
- confirm - potwierdzić
- The consultant confirmed that I had been sent a wrong product. - Konsultant potwierdził, że wysłano mi niewłaściwy produkt.
- confess - przyznawać się
- Martha confessed that she had been listening to our conversation. - Marta przyznała się, że słuchała naszej rozmowy.
- decide - zdecydować, postanowić
- Elle decided that it was best to have a break. - Elle zdecydowała, że najlepiej będzie zrobić przerwę.
- deny - zaprzeczyć
- Mark denied (that) he had talked to me. - Mark zaprzeczył, że ze mną rozmawiał.
- doubt whether/if - wątpić
- Chris doubted whether he would manage to complete the task on time. - Chris wątpił, czy zdoła skończyć zadanie na czas.
- estimate - szacować
- The expert estimated that we needed at least four months to renovate the house. - Ekspert oszacował, że potrzebowaliśmy przynajmniej czterech miesięcy, żeby wyremontować dom.
- explain - tłumaczyć
- The lecturer explained that the theory had been created many years before. - Wykładowca wyjaśnił, że t teoria została stworzona wiele lat wcześniej.
- inform sb - informować
- The ticket collector informed us that we needed to buy an extra ticket for our dog. - Konduktor poinformował nas, że musimy kupić dodatkowy bilet dla naszego psa.
- point out - wskazywać
- Mary pointed out that the story he was telling us was illogical. - Mary wskazała, że historia, którą nam opowiadała, była nielogiczna.
- promise (sb) that - obiecywać (komuś), że
- Mark promised his wife (that) he wouldn’t stay long at work that day. - Mark obiecał żonie, że nie zostanie długo w pracy tego dnia.
- reply - odpowiadać
- The woman replied (that) she didn’t need my help. - Kobieta odpowiedziała, że nie potrzebowała mojej pomocy.
- say - powiedzieć
- Alice said (that) she was tired. - Alice powiedziała, że była zmęczona.
- suggest that sb should do sth - sugerować, że ktoś powinien coś zrobić
- Mike suggested that I should consult a doctor. - Mike zasugerował, że powinienem skonsultować się z lekarzem.
- tell sb that - powiedzieć komuś, że
- Derek told me that he was leaving for Las Vegas. - Derek powiedział mi, że wyjeżdża do Las Vegas.
- warn sb that - ostrzegać kogoś, że
- Ned Stark warned his family that winter was coming. - Ned Stark ostrzegał swoją rodzinę, że nadchodzi zima.
Jeśli szukasz informacji na temat mowy zależnej w języku angielskim, dobrym pomysłem będzie zapoznanie się z innymi artykułami na naszej stronie. Nie zapomnij też zerknąć na artykuły o innych strukturach gramatycznych! Poszerz i usystematyzuj swoją wiedzę ze Speak Up!
<< Mowa zależna w języku angielskim
