Porozmawiajmy o… trójkątach. Idę o zakład, że nie raz, rozmawiając po angielsku zastanawiałeś/aś się, czy powiedzieć either, neither czy może jednak both – to właśnie jeden z ciekawszych językowych trójkątów „miłosnych”. Potrafi nieźle zamieszać w głowie. Naprawdę. Przede wszystkim dlatego, że either, neither i both wyglądają niepozornie mimo to zawsze sprawiają językową zagwozdkę nawet tym, którzy angielski mają już na przyzwoitym poziomie.
W tym artykule uporządkujemy sobie te trzy wyrażenia. Pokażemy kiedy używać either, kiedy sięgać po neither, a w jakich sytuacjach najlepiej sprawdzi się both. Wszystko na konkretnych przykładach z życia, z tłumaczeniem polsko angielskim – jasno, praktycznie i zrozumiale. Zaczynajmy!
Pierwsze wątpliwości pojawiają się wraz z wymową tych słów po angielsku. Wersje przedstawione poniżej różnią się tylko wymową pierwszej sylaby. Obie możliwości są poprawne i powszechnie używane.
EITHER
/ˈaɪðər/ – bardziej popularna w amerykańskim angielskim (ale nie tylko)
/ˈiːðər/ – nieco bardziej formalna/brytyjska, ale również szeroko używana
NEITHER
/ˈnaɪðər/ – jak night
/ˈniːðər/ – jak need
Obie wersje są poprawne, niezależnie czy mówimy z brytyjskim czy amerykańskim akcentem.
BOTH
Tutaj różnica dotyczy tylko wymowy samogłoski /əʊ/ vs /oʊ/:
/bəʊθ/ – typowe dla brytyjskiego angielskiego
/boʊθ/ – typowe dla amerykańskiego angielskiego
Znaczenie jest identyczne. Różnice te odpowiadają jedynie regionalnym akcentom.
Either po angielsku oznacza „jeden z dwóch” - dowolny, ale "tylko jeden z". Może być używane jako:
zaimek (pronoun), przymiotnik (adjective), spójnik (conjunction). Przeanalizujmy to krok po kroku.
Używany samodzielnie zamiast rzeczownika – odnosi się do jednej z dwóch rzeczy/osób.
You can take either. - Możesz wziąć którąkolwiek (z tych dwóch), either zastępuje np. „book”, „way”, „option” itp.
I haven’t read either. - Nie czytałem żadnej (z dwóch książek), w zdaniu przeczącym either pełni funkcję zaimka.
Either will do. - Jedna i druga będzie dobra (obojętnie która), neutralny wybór między dwiema opcjami.
Either option is fine. - Obie opcje są w porządku (którakolwiek z dwóch).
I haven’t spoken to either of them. - Nie rozmawiałem z żadnym z nich, forma przecząca – tutaj znaczenie zbliżone do neither.
You can take either road. - Możesz pojechać którąkolwiek z dwóch dróg.
Określa rzeczownik – oznacza „każdy z dwóch”, czyli: jeden z dwóch, dowolny z dwóch.
You can sit on either side of the table. - Możesz usiąść po którejkolwiek stronie stołu, either opisuje rzeczownik side.
There are shops on either side of the street. - Sklepy są po obu stronach ulicy, czyli po jednej i drugiej.
Either candidate would be a good choice. - Każdy z tych dwóch kandydatów byłby dobrym wyborem.
Używany z or – łączy dwa elementy, oznacza: „albo… albo…”
You can have either tea or coffee. - Możesz wziąć albo herbatę, albo kawę.
Either you apologize, or we’re done. - Albo przeprosisz, albo koniec rozmowy.
I’m fine with either staying home or going out. - Pasuje mi zarówno zostanie w domu, jak i wyjście.
Neither po angielsku używamy w zdaniach przeczących, aby zoptymalizować swoją wypowiedź i nie powtarzać niepotrzebnie całej informacji.
Oznacza żaden z dwóch – używany samodzielnie zamiast rzeczownika.
Neither of them knows the answer. - Żaden z nich nie zna odpowiedzi, neither zastępuje osoby, np. students.
I’ve tried both cakes. Neither was good. - Próbowałem obu ciast. Żadne nie było dobre.
Neither came to the party. - Żaden nie przyszedł na imprezę.
Opisuje rzeczownik i oznacza: żaden z dwóch.
Neither option works for me. - Żadna z opcji mi nie odpowiada.
Neither answer is correct. - Żadna odpowiedź nie jest poprawna.
Neither side was willing to compromise. - Żadna ze stron nie była gotowa do kompromisu.
Używany z nor, aby połączyć dwie przeczące informacje: ani… ani…
Neither John nor Mary was invited. - Ani John, ani Mary nie zostali zaproszeni.
I neither smoke nor drink. - Nie palę ani nie piję.
She speaks neither Spanish nor French. - Ona nie mówi ani po hiszpańsku, ani po francusku.
Both po angielsku również optymalizuje naszą wypowiedź i odnosi się do dwóch wspomnianych rzeczy czy osób.
Oznacza oba / obie osoby lub rzeczy i zastępuje rzeczownik.
Both are missing. - Oboje zaginęli, np. dwie osoby – John i Mary.
I’ve seen both. - Widziałem oba, cokolwiek mamy akurat na myśli.
Both were delicious. - Obydwa były pyszne, np. desery.
Stoi przed rzeczownikiem, oznacza: oba / obie.
Both students passed the exam. - Oboje uczniów zdało egzamin.
We visited both cities. - Odwiedziliśmy oba miasta.
Both teams played well. - Obie drużyny zagrały dobrze.
Używane z and: zarówno… jak i…
Both my mom and dad are doctors. - Zarówno moja mama, jak i tata są lekarzami.
She speaks both English and German. - Ona mówi zarówno po angielsku, jak i po niemiecku.
I like both coffee and tea. - Lubię zarówno kawę, jak i herbatę.
Wyobraźmy sobie teraz sytuację rodem z kawiarni, w której ma miejsce taki oto dialog:
B -Barista
C: Customer
B: Morning! Coffee or tea?
C: Honestly, I don’t care. Either works, as long as it wakes me up.
B: Okay, let's go with coffee. Espresso or cappuccino?
C: I don’t really like either, but I guess cappuccino is the lesser evil.
B: Fair enough. You want oat milk or almond milk? We’ve got both.
C: Oh no, now I have to choose? I’ve tried both and I still can’t decide which one I dislike less.
B: You want me to just pick either?
C: Yeah, please. But definitely neither cow’s milk nor soy. Soy betrayed me once.
B: Got it. Sweetener?
C: Neither sugar nor syrup. I’m pretending to be healthy today.
B: Sure. Medium or large?
C: Just give me either. I’ll regret it no matter what.
B: You know what? I’ll make both. One for now, one for later.
C: Smart. You’re saving future me. I appreciate that.
Czy bylibyście w stanie dobrze go przetłumaczyć z wykorzystaniem omawianych zwrotów? Z pomocą niech przyjdzie polska wersja tego dialogu:
B – Barista
C – Klient
B: Dzień dobry! Kawa czy herbata?
C: Szczerze mówiąc, wszystko mi jedno. Byle mnie obudziło.
B: To może kawa. Espresso czy cappuccino?
C: Za żadną nie przepadam, ale cappuccino chyba mniej mnie odstrasza.
B: Rozumiem. Mleko owsiane czy migdałowe? Mamy oba.
C: Ech, znowu wybór? Próbowałem jednego i drugiego, nadal nie wiem, które mniej mi nie smakuje.
B: Chcesz, żebym wybrał za ciebie?
C: Proszę. Byle nie mleko krowie ani sojowe. Soja mnie kiedyś zawiodła.
B: Jasne. A coś do posłodzenia?
C: Ani cukru, ani syropu. Udaję dziś, że dbam o zdrowie.
B: Okej. Średnia czy duża?
C: Wszystko mi jedno. I tak będę żałować.
B: W takim razie zrobię dwie. Jedna na teraz, druga na później.
C: Sprytnie. Będę sobie za to wdzięczny później.